Nhiều năm nay, 2 cái tên “xưng hùng” trong ngành nhựa xây dựng Việt Nam luôn là Tiền Phong và Bình Minh. Nếu Nhựa Tiền Phong thống trị thị trường phía Bắc thì Nhựa Bình Minh lại làm chủ thị trường phía Nam. 2 đối thủ cân tài cân sức này lấy đi khoảng 60% thị phần nhựa xây dựng cả nước, bên cạnh rất nhiều tên tuổi khác như Hoa Sen, Tân Á Đại Thành, Đạt Hòa, Đệ Nhất,…
Cùng là doanh nghiệp Nhà nước được cổ phần hóa, Bình Minh đã về tay SCG (Thái Lan), Tiền Phong vẫn đang bàn về chuyện thoái vốn Nhà nước
Nhựa Thiếu niên Tiền phong ra đời từ năm 1960, ban đầu chuyên sản xuất mặt hàng phục vụ thiếu niên nhi đồng. Đến năm 90, chuyển hướng sang sản xuất ống nhựa PVC.
Cái tên Tiền Phong vẫn được giữ tới tận ngày hôm nay, gắn với 1 thương hiệu đã trải qua nhiều thăng trầm phát triển cùng nền kinh tế.
Năm 2004, Nhựa Tiền Phong cổ phần hóa, trở thành công ty cổ phần Nhựa Thiếu niên Tiền phong. Hai năm sau, công ty niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán, mã cổ phiếu là NTP – sàn HNX.
Đến 31/12/2021, đại diện phần vốn của Nhà nước là tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC) vẫn đang nắm giữ 37,1% cổ phần của Nhựa Tiền Phong.
Trước đó ngày 19/10/2021, Bộ Tài chính đã có công văn gửi SCIC, đề nghị triển khai thoái vốn tại 3 doanh nghiệp là Tập đoàn Bảo Việt, Tổng công ty cổ phần Bảo Minh và Công ty cổ phần Nhựa Thiếu niên Tiền Phong.
Thông tin này được các cổ đông của Nhựa Tiền Phong rất quan tâm, trả lời phỏng vấn, đại diện công ty nhựa Thiếu niên Tiền Phong cho biết, tiến độ thoái vốn hoàn toàn phụ thuộc vào SCIC.
Nhựa Bình Minh ra đời sau Tiền Phong 17 năm, tiền thân là nhà máy công ty hợp doanh nhựa Bình Minh trực thuộc Tổng Công ty Công nghệ phẩm – Bộ Công nghiệp nhẹ chuyên sản xuất các loại sản phẩm nhựa dân dụng và một số sản phẩm ống kèm phụ kiện ống nhựa.
Giống như Nhựa Tiền Phong, nhựa Bình Minh cũng tiến hành cổ phần hóa trong năm 2004 và chính thức hoạt động dưới tên gọi Công ty cổ phần Nhựa Bình Minh. Hai năm sau, công ty cũng niêm yết trên sàn chứng khoán với mã cổ phiếu là BMP, sàn HOSE.
Đến đầu tháng 3/2018, Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC) bán đấu giá toàn bộ 24,16 triệu cổ phiếu, tương ứng 29,51% vốn Nhựa Bình Minh.
Đại gia vật liệu đến từ Thái Lan – Tập đoàn SCG khi ấy đã không giấu tham vọng nâng sở hữu tại Công ty cổ phần Nhựa Bình Minh lên trên 50% để nắm quyền kiểm soát, tuy nhiên thương vụ đấu giá này đã bị “hụt” do bị 1 nhà đầu tư cá nhân khác “nẫng tay trên”.
Tuy nhiên, sau đó bằng cách mua lại cổ phiếu giao dịch trên sàn chứng khoán, SCG vẫn đạt được mục đích.
Tháng 4/2018, ông Roongrote Rangsiyopash, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành Tập đoàn SCG thông báo Công ty TNHH Nawaplastic Industries – công ty con của SCG, đã hoàn tất nâng sở hữu vốn tại Nhựa Bình Minh lên 50,9%, chính thức hoàn tất thương vụ thâu tóm doanh nghiệp nhựa này.
Kẻ “xưng hùng” phương Bắc, người “bá chủ” phương Nam
Đi cùng thăm trầm phát triển của đất nước, nhựa Tiền Phong và Bình Minh đã trở thành thương hiệu ống và phụ kiện ống nhựa hàng đầu tại Việt Nam. Trong nhiều năm, nhựa Bình Minh cùng với Tiền Phong là đối thủ trực tiếp cạnh tranh quyết liệt về thị phần, chia nhau thống trị thị trường miền Bắc và miền Nam.
Theo báo cáo phân tích cổ phiếu NTP vào quý III/2021 của MB Securities, Nhựa Tiền Phong đang chiếm khoảng 60% thị phần miền Bắc và 30% thị phần cả nước. Trong khi đó, đối thủ Nhựa Bình Minh chiếm lĩnh 50% thị phần phía Nam và khoảng 30% thị phần cả nước.
Còn theo tự bạch của tập đoàn SCG, năm 2021, Nhựa Bình Minh chiếm khoảng 43% thị phần ống nhựa và phụ tùng tại khu vực miền Nam, khoảng 5% thị phần ống nhựa và phụ tùng tại khu vực miền Bắc và chiếm khoảng 28% thị phần ống nhựa trong cả nước.
Một số thông tin tham khảo về năng lực sản xuất, bán hàng của 2 thương hiệu.
“Căng mình” giữ thị phần trước sự cạnh tranh gay gắt của “kẻ đến sau”
“Ngành nhựa xây dựng có mức cạnh tranh cao do cản trở gia nhập ngành thấp” đây là nhận định trong báo cáo phân tích về Nhựa Tiền Phong của MB Securities.
Quả đúng vậy, toàn lãnh thổ Việt Nam có khoảng 3.000 doanh nghiệp nhựa đang hoạt động thì có tới 24% (tương đương 720) doanh nghiệp nhựa xây dựng, số liệu dẫn từ báo cáo thường niên 2021 của Nhựa Tiền Phong.
Bỏ qua những công ty quy mô sản xuất nhỏ, sản xuất thủ công thì các đối thủ đến sau đáng gờm như Hoa Sen hay Tân Á Đại Thành đều tập trung vào mảng ống nhựa dân dụng như ống uPVC và ống PPR với chi phí đầu tư cho công nghệ và máy móc thấp hơn.
Họ cạnh tranh trực tiếp với các công ty lâu đời như Tiền Phong và Bình Minh bằng mức giá thấp hơn và chính sách chiết khấu cho đại lý hấp dẫn hơn.
Chẳng hạn, với sản phẩm ống nhựa phổ thông uPVC, HSG áp dụng tỷ lệ chiết khấu cho đại lý 35-40%, so với BMP và NTP chỉ 14-18%. Với sản phẩm ống nhựa dân dụng cao cấp PPR, tỷ lệ chiết khấu của HSG cho đại lý 67-69% so với NTP và BMP 50-55%.
Không thể phủ nhận, chính sách chiết khấu cao giúp sản lượng tiêu thụ của Hoa Sen tăng trưởng mạnh và đang kìm hãm đà tăng trưởng của cả Tiền Phong và Bình Minh.
Một điều đã được số liệu chứng minh, đó là sản lượng tiêu thụ của Nhựa Tiền Phong và Nhựa Bình Minh đều cùng chững lại kể từ năm 2017.
Trong khi giai đoạn 2013 – 2016, sản lượng tiêu thụ cả 2 doanh nghiệp tăng trưởng mạnh trên 10%/năm thì từ sau 2017, sản lượng tiêu thụ chỉ đạt 2% – 3%, không tính đến ảnh hưởng 2 năm Covid 2020 – 2021 doanh số tiêu thụ tăng trưởng âm.
Trùng hợp, 2016-2017 cũng là thời gian Nhựa Hoa Sen mở rộng địa bàn và rốt ráo chiếm thị trường.
Tháng 9/2016, Nhựa Hoa Sen chính thức “tiến quân ra Bắc”. Chỉ mấy tháng sau, ống nhựa Hoa Sen đã phủ tới hàng trăm đại lý phân phối, bán lẻ của Tập đoàn, cung ứng cho thị trường Hà Nội, cũng như toàn cùng miền Bắc.
Trước đó, “vị tân binh” này vừa hoàn thành xuất sắc cuộc “xâm chiếm” thị phần ống nhựa miền Nam. Doanh thu về ống nhựa của Hoa Sen năm 2016 vào khoảng 1.200 tỷ và trở thành doanh nghiệp sản xuất ống nhựa lớn thứ 2 ở miền Nam.
Nhựa Tiền Phong trong báo cáo thường niên của mình cũng thừa nhận “Đối thủ lớn nhất của Nhựa Tiền Phong là công ty nhựa Bình Minh (BMP), vốn chiếm lĩnh hơn 50% thị trường phía Nam, khoảng 30% thị phần cả nước. Nhưng, ngoài Nhựa Bình Minh đang mở rộng thị phần ra phía Bắc, thị trường còn có sự tham gia của các nhà cung cấp khác như: Hoa Sen, Tân Á Đại Thành…
Mặc dù dẫn đầu tại thị trường miền Bắc nhưng tại thị trường phía Nam, Nhựa Tiền phong đang đứng thứ ba sau Nhựa Bình Minh và Hoa Sen do nhận diện thương hiệu tại khu vực này không bằng các đối thủ.”
Bảo Ngọc SG